Recep Tayyip Erdoğan'ın siyasi liderliği altında Türkiye, 2000'li yıllardan bu yana ekonomiden savunmaya, sosyal politikadan altyapıya kadar birçok alanda "devrim" olarak nitelendirilebilecek adımlar attı. İşte bu dönüşüme damga vuran ve Türkiye'nin küresel vizyonunu yeniden şekillendiren 10 kritik proje ve politika:
1. Marmaray ve Avrasya Tüneli: İstanbul'un Çağ Atlayan Ulaşım Ağı
Ne Yaptı? Asya ile Avrupa’yı deniz altından birleştiren Marmaray (2013) ve karayolu tüneli Avrasya Tüneli (2016) ile İstanbul trafiğine çözüm sunuldu.
Etkisi: Boğaz geçiş süresi 2 dakikaya düştü; günlük 1.5 milyon yolcu taşıma kapasitesi kazanıldı.
2. Sağlıkta Dönüşüm Programı: "Herkes İçin Erişilebilir Sağlık"
Ne Yaptı? 2003’te başlatılan programla aile hekimliği sistemi ve SGK kapsamında evrensel sağlık sigortası hayata geçirildi.
Etkisi: Hastane yatak kapasitesi %40, sağlık personeli sayısı %70 arttı. OECD verilerine göre, ortalama yaşam süresi 72’den 78’e çıktı.
3. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi: Siyasi Yapının Yeniden İnşası
Ne Yaptı? 2018’deki anayasa değişikliğiyle başkanlık sistemine geçildi.
Etkisi: Yürütme yetkisi tek elde toplandı; bakanlıkların sayısı azaltılarak karar mekanizması hızlandırıldı.
4. Milli Savunma Sanayii Hamlesi: Yerli ve Milli Üretim
Ne Yaptı? Altay Tankı, Bayraktar TB2 SİHA, Gökgözel Füzesi gibi projelerle savunma sanayii yerelleştirildi.
Etkisi: Savunma ithalatı 2010’da %80 iken 2023’te %30’a düştü. Türkiye, dünyada en çok SİHA ihraç eden 3 ülke arasına girdi.
5. Eğitimde 4+4+4 Reformu: Zorunlu Eğitim 12 Yıla Çıkarıldı
Ne Yaptı? 2012’de kabul edilen yasayla zorunlu eğitim 12 yıla uzatıldı; imam hatip liselerinin orta kısımları yeniden açıldı.
Etkisi: Okullaşma oranı %92’ye yükseldi; ancak karma eğitim tartışmaları da başladı.
6. İstanbul Havalimanı: Dünyanın En Büyük Hava Trafik Merkezi
Ne Yaptı? 2018’de açılan ve 76,5 milyon metrekare alana kurulu havalimanı, yıllık 200 milyon yolcu kapasitesiyle Avrupa’nın en büyüğü oldu.
Etkisi: Türkiye’nin transit yolcu sayısı 3 kat arttı; İstanbul, küresel hava trafiğinde önemli bir aktör haline geldi.
7. TOKİ ile Kentsel Dönüşüm: 7,5 Milyon Konut
Ne Yaptı? 2003’ten bu yana TOKİ tarafından 7,5 milyon konut inşa edildi; kentsel dönüşümle depreme dayanıksız binalar yenilendi.
Etkisi: 20 milyon kişiye modern konut sağlandı; ancak mimari estetik ve çevre düzeni eleştirileri de aldı.
8. Yenilenebilir Enerji Devrimi: Güneş ve Rüzgârda Rekor Artış
Ne Yaptı? YEKA projeleri ile Karapınar Güneş Santrali (1.350 MW) ve Soma Rüzgâr Santrali (1.000 MW) gibi dev yatırımlar hayata geçirildi.
Etkisi: Yenilenebilir enerjinin elektrik üretimindeki payı %45’e ulaştı; Türkiye, Avrupa’da 5. büyük temiz enerji üreticisi oldu.
9. Şehit Aileleri ve Gazilere Sosyal Destek Politikaları
Ne Yaptı? Şehit ailelerine ömür boyu maaş, gazilere ücretsiz sağlık hizmeti ve konut desteği sağlandı.
Etkisi: 10 binden fazla şehit ailesi ve 50 bin gaziye sosyal güvence verildi.
10. Yerli Otomobil TOGG: Türkiye'nin Otomotivde Küresel Atılımı
Ne Yaptı? 2017’de başlatılan projeyle %100 yerli elektrikli otomobil TOGG, 2023’te seri üretime geçti.
Etkisi: Otomotiv sektöründe ihracat gelirleri 30 milyar doları aştı; TOGG, Avrupa’ya ihracat hazırlıklarını tamamladı.
Eleştiriler ve Tartışmalar:
Bu adımlar, "Türkiye'nin küresel güç olma vizyonu" olarak selamlansa da bazı projeler çevresel kaygılar, borçlanma artışı ve toplumsal kutuplaşma eleştirilerine de maruz kaldı. Örneğin, Kanal İstanbul projesi ekolojik riskler nedeniyle tartışmalıyken, başkanlık sistemi siyasi gerilimleri artırdı.
Sonuç:
Erdoğan liderliğindeki bu politikalar, Türkiye’nin altyapı, savunma ve sosyal refah alanlarında dünya sahnesinde yeniden konumlanmasını sağladı. Ancak, ekonomik dengeler ve demokratik standartlar üzerindeki etkileri, gelecek nesillerin değerlendirmesine kalacak.
English (US) ·