Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışılığı önleyerek vergi gelirlerini artırmaya yönelik yeni bir adım attı. Bakan Mehmet Şimşek’in açıkladığı yeni düzenlemeyle, işletmelerin günlük hasılatları tespit edilecek ve beyan edilen rakamlarla arasındaki farkın yüzde 20’yi aşması halinde mükellefler izaha davet edilecek. Bu kapsamda, 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girecek olan düzenleme, 2 Ağustos 2024’te Resmi Gazete’de yayımlanarak kamuoyuna açıklandı.
81 İlde Toplu Denetim Çalışmaları
Yasal düzenlemenin hedefleri doğrultusunda Gelir İdaresi Başkanlığı, 81 ilin defterdarlıklarına yazı göndererek 3 Şubat-31 Temmuz arasında toplu hasılat ve denetim çalışmaları yapılmasını istedi. İlk etapta özellikle hiç beyanname düzenlemeyen veya eksik beyan eden mükellefler hedef alındı. Denetimler, kira geliri elde edenlerden başlayarak büyük mükelleflere ve sanatçılara kadar genişletildi.
Bakan Mehmet Şimşek, sadece bir sanatçının 100 milyon liralık gelirini beyan etmediğini ortaya koyan bir örnekle, denetimlerin ciddiyetini vurguladı. Ayrıca, özellikle restoran işletmeciliği, kuyumculuk, güzellik salonları, diş hekimliği ve turizm gibi sektörlerde yoğunlaşan denetimlerin devam edeceği açıklandı.
Lokantalardan Başlayan Denetimler
Denetim çalışmalarının ilk uygulama alanı olarak lokantalar seçildi. Maliye Bakanlığı denetim elemanları, işletmelerin kasasına oturarak Z raporlarını inceledi ve günlük hasılatları tespit etti. Bu süreçte, işletmelerin gerçek gelirleri ile beyan ettikleri rakamlar karşılaştırıldı. Farkın yüzde 20’yi aşması durumunda mükellefler izaha davet edilecek.
Yeni Düzenleme Nasıl Çalışacak?
Yeni düzenleme, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 69’uncu maddesi kapsamında hayata geçirildi. Buna göre:
- Mükelleflerin günlük hasılatları, bir ayda üç kez olmak üzere bir yılda 12 kez yoklama yapılarak tespit edilecek.
- Yoklamalar sonucunda hesaplanan aylık hasılatların ortalaması alınarak yıllık hasılat belirlenecek.
- Beyan edilen hasılat ile tespit edilen hasılat arasındaki farkın yüzde 20’yi aşması halinde mükellef izaha davet edilecek.
- İzaha davet edilen mükelleflerin, 30 gün içinde açıklama yapması gerekiyor. Aksi takdirde hafif ceza kesilerek düzeltilmesi talep edilecek.
KDV Matrahı ve Diğer Sorular
Düzenlemenin getirdiği yenilikler arasında, artan hasılatın KDV matrahını da etkileyip etkilemeyeceği sorusu da yer aldı. Ankara Eski Defterdar Vekili YMM Bülent Ak, bu konuda bazı belirsizlikler olduğunu ifade ederek, “Yoklama ile tespit edilen hasılat tutarı KDV kanunu açısından ne ifade edecektir? Aylık ya da yıllık KDV matrahları da buna göre düzeltilecek midir?” şeklinde sorular yöneltti.
Bakan Şimşek’ten Mesaj: “Kasaya Oturacağız!”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçen yıl yaptığı açıklamada, “İşletmelerde artık hasılat tespitine gideceğiz. Kasaya oturacağız, sabahtan akşama kadar hasılat tespiti yapacağız. Beyan bununla uyumlu değilse izaha davet edeceğiz.” diyerek sistemin işleyişini net bir şekilde anlattı.
Kayıt Dışılıkla Mücadelede Yeni Bir Dönem
Bu düzenlemeyle Türkiye, kayıt dışılığı önleme ve vergi gelirlerini artırma konusunda önemli bir adım atmış oldu. Özellikle yüzde 20 fark eşiğinin belirlenmesi, mükelleflere bir hata payı tanırken de denetim mekanizmasını güçlendirdi. Artık her sektör, gerçek gelirlerini beyan etmek zorunda; aksi takdirde izaha davet süreci başlayacak.
English (US) ·