"Büyük şirket yönetimlerine, devlet temsilcisi atanmalıdır"

Büyük şirket yönetimlerine,

devlet temsilcisi

atanmalıdır.

Hangi sektörde olursa olsun,

bir şirketin serveti belli bir miktarı geçince

artık

o şirket bir şekilde kamuya mâl olmuş bir şirkettir.

Örneğin,

belli bir hesaplamaya göre

bir şirketin serveti diyelim ki 1 milyar doları geçti, işte o zaman o şirket artık kamunun bir parçasıdır.

Çünkü

o servet, bu ülkenin (üretim ve tüketim) kaynakları üzerinden edinilmiş bir servettir. Onda ülkenin tüm evlatlarının hakkı vardır.

Zaten yıllık kazancının en az yüzde 35’i devlete aittir. Devlet bunu vergiler yoluyla alır. Böyle bir seviyeye gelmiş bir şirketin yönetiminde de devletin bir temsilcisinin olmasından doğal bir şey yoktur.

Devlet,

böyle bir şirketin gidişatını yakından takip etmelidir. Zor zamanlarında doğru ve faydalı bir şekilde yanında olmalıdır. Destek olmalıdır.

Lakin 

aşikâren yanlış gidişata da müdahale edebilmelidir.

Örneğin

servetini tamamen bu ülkede edinmiş olan bir şirketin,

o serveti bu ülkenin dışına çıkarmaya karar vereceği zaman devlet, müdahalede bulunabilmelidir. Sorgulayabilmelidir.

Bu ülkenin kaynakları üzerinden edinilmiş servet transferlerine müsaade etmemelidir. Hangi ad altında yapılırsa yapılsın bu tür transferler milli kayıp olur.

Bugün birçok şirketimiz

gerek yurt dışında varlık alarak

gerek şirket birleşimleri sebebiyle

gerek borç-alacak ilişkileriyle

gerekse de yurt dışında şirket satın alarak

servetini yurt dışına transfer etmektedir. Bu bir ekonomik veya ticari faaliyet değil aidiyet kaybıdır. Yerli ve milli servet kaybıdır.

Bunlar mümkünse geri getirtilmeli ve bundan sonra bu veya benzer türden transferlere mâni olunmalıdır.

Zaten bu yaklaşımları örtülü olarak birçok ülke halihazırda uyguluyor. Biz niçin uygulamayalım?

Burası bir müstemleke ülkesi değildir. 

Devlet, kamunun hakkını korumak için vardır.

Devlet, refah bölüşümün adil olmasının teminatıdır.

Prof. Dr. Mete GÜNDOĞAN