1. Güney Asya'da Hindistan-Pakistan Gerginliği:
Tetikleyici Olay: Hindistan kontrolündeki Keşmir'deki terör saldırısı (26 ölü) ilişkileri krize sürükledi. Hindistan, Pakistan'ı sorumlu tutarak diplomatik ve askeri adımlar (hava sahasını kapatma, su anlaşmalarını iptal) attı.
Nükleer Risk: Her iki ülkenin nükleer cephaneliği (Hindistan ~164, Pakistan ~170 başlık) ve tarihsel çatışmalar (4 savaş) gerilimi tehlikeli kılıyor. Ancak, Çin ve Rusya'nın Şangay İşbirliği Örgütü üzerinden arabuluculuk ihtimali ve ekonomik bağımlılıklar (Pakistan'ın IMF kredisi, Hindistan'ın küresel ticareti) savaşı frenleyebilir.
Ekonomik Dinamikler: Hindistan'ın küresel üretim merkezi olma hedefi (Apple'ın yatırımları) ve Pakistan'ın Çin ile ekonomik koridor projesi (CPEC) çatışmanın maliyetini artırıyor.
2. Ortadoğu'da İsrail-İran Ekseni:
İsrail'in Lübnan ve Gazze Operasyonları: İsrail'in Beyrut ve Gazze'deki saldırıları, bölgesel dengeleri sarsıyor. İran'ın İsrail'e yönelik vekil güçlerle (Hizbullah, Hamas) dolaylı mücadelesi devam ediyor.
İran'ın İç ve Dış Politikası: Bandar Abbas'taki patlama (füze yakıtı iddiası) ve Cumhurbaşkanı Pezeşkian'ın Azerbaycan ziyareti, İran'ın hem iç istikrar hem de bölgesel ittifak arayışını gösteriyor. Körfez ülkelerinin İran'a ambargo uyarısı, Suudi Arabistan'ın diyalog çabalarıyla çelişiyor.
3. Rusya-Ukrayna Savaşı ve Küresel Etkileri:
Cephedeki Gelişmeler: Rusya'nın Zaparojya Nükleer Santrali'ni kontrolü ve Ukrayna'nın Batı desteğiyle direnişi sürüyor. ABD'nin "anlaşma olmazsa çekiliriz" açıklaması, Avrupa'nın savunma yükünü artırma ihtimalini gündeme getiriyor.
Enerji ve Ekonomi: Avrupa'nın Rus enerjisinden uzaklaşma çabası ve Türkiye üzerinden alternatif koridorlar (Orta Asya-Türkiye entegrasyonu) jeopolitik önem kazanıyor.
4. Asya-Pasifik'te ABD-Çin Rekabeti:
Filipinler Tatbikatı: ABD'nin Çin'e yönelik askeri simülasyonları ve Tayvan gerilimi, askeri gerilimi tırmandırıyor. Ancak, Çin'in deniz gücü (ticari gemi inşa kapasitesi) ve yapay zeka tabanlı asimetrik savaş kabiliyetleri, doğrudan çatışma riskini dengeliyor.
Trump'ın Ticaret Politikaları: Süveyş ve Panama kanallarından ücret alınmaması çağrısı, küresel ticareti yeniden şekillendirme çabasını yansıtıyor.
5. Diğer Bölgesel Gelişmeler:
Kanada'da Saldırı: Filipinli sergiye araçlı saldırı, göçmen karşıtı dalgayı besleyebilir. Kanada seçimlerinde güvenlik politikaları öne çıkabilir.
Hazar Meltemi Tatbikatı: Azerbaycan-Kazakistan ortak askeri harekatı, Rus etkisindeki Hazar'da yeni denge arayışını işaret ediyor.
6. Türkiye'nin Rolü ve Bölgesel Entegrasyon:
Suriye ve Irak Politikası: PKK ile mücadelede koşulsuz toprak bütünlüğü vurgusu, Türkiye'nin bölgesel istikrar odaklı stratejisini pekiştiriyor.
Savunma Sanayii ve İttifaklar: Yerli savunma projeleri (Bayraktar TB2, Altay) ve Türk Devletleri Teşkilatı ile askeri-diplomatik iş birliği, Türkiye'nin küresel denklemde ağırlığını artırıyor.
Nükleer Savaş ve Genel Senaryolar:
Hindistan-Pakistan: Sınır çatışmalarının kontrolden çıkması, nükleer riski artırabilir. Ancak, Çin'in Pakistan'a ekonomik bağımlılığı ve Hindistan'ın küresel ticaret pozisyonu, savaşı "kaybedeni olmayan" bir senaryoya dönüştürür.
İran-İsrail: Vekil savaşlar ve siber saldırılar artabilir, ancak doğrudan nükleer çatışma ihtimali düşük.
Küresel Sistem: ABD'nin göreceli gerilemesi, çok kutuplu bir dünya ve bölgesel güçlerin (Türkiye, Suudi Arabistan, Hindistan) yükselişiyle sonuçlanabilir. Ancak, ekonomik kırılganlıklar (Avrupa'da durgunluk, Çin'de emlak krizi) istikrarsızlık riskini sürdürüyor.
Mevcut gerilimler, küresel sistemin yeniden yapılanma sancılarını yansıtıyor. Nükleer savaş olasılığı düşük ancak bölgesel çatışmalar, ekonomik manipülasyonlar ve ittifak rekabetleri, 2020'lerin ana teması olmaya devam edecek. Türkiye, coğrafi konumu ve diplomatik manevra kabiliyetiyle bu süreçte kilit aktör olabilir.
.jpg)
English (US) ·